Chú thích Đa_Đạc

  1. ↑ Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1672), Quyển 22Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFHội_đồng_biên_soạn_nhà_Thanh1672 (trợ giúp)
  2. ↑ Ngọc điệp, tr. 5921, Quyển 11, Bính 3Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFNgọc_điệp (trợ giúp)
  3. ↑ Đỗ Gia Ký (2008), tr. 197, 199, 200
  4. ↑ “Số 701007302”. Thanh sử quán Truyện cảo. Đài Bắc: Viện bảo tàng Cố cung Quốc gia. 
  5. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 天聪二年, 从太宗伐多罗特部有功, 赐号额尔克楚呼尔
  6. ↑ Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1987), tr. 15, Quyển 2Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFHội_đồng_biên_soạn_nhà_Thanh1987 (trợ giúp)
  7. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 三年, 从上伐明, 自龙井关入, 偕莽古尔泰, 多尔衮以偏师降汉儿庄城. 会大军克遵化, 薄明都. 广渠门之役, 多铎以幼留后, 明溃兵来犯, 击却之. 师还, 次蓟州, 复击破明援兵.
  8. 1 2 “Thanh Sử Cảo, Quyển 218, Liệt truyện ngũ”. 五年, 从围大凌河城, 为正白旗后应, 克近城台堡. 明兵出锦州, 屯小凌河岸, 上率二百骑驰击, 明兵走. 多铎逐之, 薄锦州, 坠马, 马逸入敌阵, 乃夺军校马乘以还. 六年, 从伐察哈尔, 将右翼兵, 俘其众千馀. 
  9. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 七年, 诏问征明及朝鲜, 察哈尔三者何先, 多铎言: "我军非怯於战斗, 但止攻关外, 岂可必得? 夫攻山海关与攻燕京, 等攻耳. 臣以为宜直入关, 庶餍士卒望, 亦久远计也. 且相机审时, 古今同然. 我军若弛而敌有备, 何隙之可乘? 吾何爱於明而必言和? 亦念士卒劳苦, 姑为委蛇. 倘时可乘, 何待再计. 至察哈尔, 且勿加兵; 朝鲜已和, 亦勿遽绝. 当先图其大者."
  10. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 八年, 从上略宣府, 自巴颜珠尔克进. 寻攻龙门, 未下, 趋保安, 克之. 谒上应州. 复略朔州, 经五台山, 还. 败明兵大同.
  11. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 九年, 上遣诸贝勒伐明, 徇山西, 命多铎率师入宁, 锦缀明师. 遂自广宁入, 遣固山额真阿山, 石廷柱率兵四百前驱. 祖大寿合锦州, 松山兵三千五百屯大凌河西, 多铎率所部驰击之, 大寿兵溃. 命分道追击, 一至锦州, 一至松山, 斩获无算. 翌日, 克台一, 还驻广宁. 师还, 上出怀远门五里迎劳, 赐良马五, 甲五. 上嘉之曰: "朕幼弟初专阃, 即能制胜, 是可嘉也!"
  12. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 崇德元年四月, 封豫亲王, 掌礼部事. 从伐朝鲜, 自沙河堡领兵千人继噶布什贤兵, 至朝鲜都城. 朝鲜全罗, 忠清二道援兵至南汉山, 多铎击败之, 收其马千馀. 扬古利为残兵所贼, 捕得其人, 斩以祭.
  13. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 三年, 伐锦州, 自蒙古紥衮博伦界分率巴牙喇及土默特兵入明境, 克大兴堡, 俘其居民, 道遇明谍, 擒之. 诏与郑亲王济尔哈朗军会, 经中后所, 大寿以兵来袭, 我军伤九人, 亡马三十. 多铎且战且走, 夜达郑亲王所, 合师薄中后所城. 上统师至, 敌不敢出.
  14. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 四年五月, 上御崇政殿, 召多铎戒谕之, 数其罪, 下诸王, 贝勒, 大臣议, 削爵, 夺所属入官. 上命降贝勒, 罚银万, 夺其奴仆, 牲畜三之一, 予睿亲王多尔衮. 寻命掌兵部. 十月, 伐宁远, 击斩明总兵金国凤.
  15. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 五年三月, 命与郑亲王济尔哈朗率师修义州城, 驻兵屯田, 并扰明山海关外, 毋使得耕稼. 五月, 上临视. 附明蒙古多罗特部苏班岱降, 上命偕郑亲王以兵迎之, 经锦州杏山, 明兵来追, 奋击败之, 赐御厩良马一. 围锦州, 夜伏兵桑阿尔斋堡, 旦, 敌至, 败之, 追至塔山, 斩八十馀级, 获马二十.
  16. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 六年三月, 复围锦州, 环城立八营, 凿壕以困之. 大寿城守蒙古将诺木齐约降, 师缒以入, 击大寿, 挈降者出, 置之义州. 明援兵自杏山至松山, 多铎与郑亲王率两翼兵伏锦州南山西冈及松山北岭, 纵噶布什贤兵诱敌, 夹击, 大败之.
  17. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 洪承畴以十三万援锦州, 上自盛京驰六日抵松山, 环城而营, 明兵震怖, 宵遁. 多铎伏兵道旁, 明总兵吴三桂, 王朴自杏山奔宁远, 我军追及於高桥, 伏发, 三桂等仅以身免. 嗣与诸王更番围松山, 屡破敌.
  18. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 七年二月, 明松山副将夏承德遣人通款, 以其子舒为质, 约内应, 夜半, 我军梯而登, 获承畴及巡抚邱民仰等. 叙功, 进豫郡王. 复布屯宁远边外缀明师, 俘获甚夥.
  19. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 丁丑, 次连山. 三桂复遣使请速进, 夜逾宁远抵沙河. 戊寅, 距关十里, 三桂报自成兵已出边. 王令诸王逆击, 败李自成将唐通於一片石. 己卯, 至山海关, 三桂出迎, 王慰劳之. 令所部以白布系肩为识, 先驱入关. 时自成将二十馀万人, 自北山列阵, 横亘至海. 令三桂居右翼后. 搏战, 大风扬沙, 咫尺不能辨. 力斗良久, 师噪. 风止, 自三桂阵右突出, 捣其中坚, 马迅矢激. 自成登高望见, 夺气, 策马走. 师无不一当百, 追奔四十里, 自成溃遁. 王即军前承制进三桂爵平西王. 下令关内军民皆薙发. 以马步兵各万人属三桂, 追击自成.
  20. ↑ Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1987), tr. 16, Quyển 2Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFHội_đồng_biên_soạn_nhà_Thanh1987 (trợ giúp)
  21. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 二年正月, 自成亲率步骑迎战, 师奋击, 歼其步卒, 骑卒奔溃. 及夜, 屡犯屡北, 凿重壕, 立坚壁. 师进, 发巨炮迭战, 自成兵三百骑冲我师, 贝勒尼堪, 贝子尚善等跃马夹击, 屡破敌垒, 尸满壕堑, 械胄弥山野, 自成精锐略尽, 遁归西安, 其将马世尧率七千人降. 入潼关, 获世尧所遣致自成书, 斩以徇. 进次西安, 自成先五日毁室庐, 挈子女辎重, 出蓝田口, 窜商州, 南走湖广. 二月, 诏以陕西贼付英亲王阿济格, 趣多铎自河南趋淮, 扬. 师退徇南阳, 开封, 趋归德, 诸州县悉降. 所至设官吏, 安集流亡. 诏褒多铎功, 赐嵌珠佩刀, 金鞓带. 四月, 师进次泗州, 渡淮趋扬州, 遣兵部尚书汉岱等先驱, 得舟三百馀, 围七日, 克之, 杀明大学士史可法. 五月, 师再进, 次扬子江北岸, 明将郑鸿逵等以水师守瓜洲, 仪真. 师列营相持, 造船二百馀, 遣固山额真拜音图将水师薄南岸, 复遣梅勒额真李率泰护诸军渡江. 明福王由崧走太平. 师再进, 明忻城伯赵之龙等率文武将吏, 籍马步兵二十三万有奇, 使迎师.
  22. ↑ Wakeman, Frederic E. (1985). The Great Enterprise: The Manchu Reconstruction of Imperial Order in Seventeenth-century China, Volume 1. University of California Press. tr. 581. ISBN 0520048040. 
  23. 1 2 Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 多铎至南京, 承制受其降, 抚辑遗民. 遣贝勒尼堪, 贝子屯齐徇太平, 追击明福王. 福王复走芜湖, 图赖等邀之江口, 击杀明将黄得功, 获福王. 捷闻, 上遣侍臣慰劳. 明潞王常 淓 守杭州, 遣贝勒博洛率师讨之, 潞王降. 江, 浙底定. 多铎承制改南京为江南省, 疏请授江宁, 安庆巡抚以下官. 别遣精奇尼哈番吴兆胜徇庐江, 和州, 并下. 诏遣贝勒勒克德浑代镇江宁, 召多铎还京师. 上幸南苑行郊劳礼, 进封德豫亲王, 赐黑狐冠, 紫貂朝服, 金五千, 银五万, 马十, 鞍二.
  24. ↑ Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1987), tr. 17, Quyển 2Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFHội_đồng_biên_soạn_nhà_Thanh1987 (trợ giúp)
  25. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 三年, 命为扬威大将军, 偕承泽郡王硕塞讨苏尼特部腾机思, 腾机特等. 师至盈阿尔察克山, 闻腾机思方在衮噶噜台, 疾行三昼夜, 败之於谔特克山, 斩台吉茂海. 渡图拉河, 追至布尔哈图山, 斩腾机特子二, 腾机思孙三, 尽获其孥. 师次紥济布喇克, 喀尔喀土谢图汗遣兵二万, 硕雷车臣汗遣兵三万, 迎战. 我师奋击, 逐北三十馀里, 先后斩级数千, 俘千馀, 获驼千九百, 马二万一千一百, 牛万六千九百, 羊十三万五千三百有奇. 师还, 上出安定门迎劳, 加赐王鞍马一.
  26. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 四年, 进封为辅政叔德豫亲王, 赐金千, 银万, 鞍马二, 封册增录功勋
  27. 1 2 3 4 Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 六年三月, 以痘薨, 年三十六. 九年三月, 睿亲王既削爵, 以同母弟追降郡王. 康熙十年, 追谥. 乾隆四十三年正月, 诏配享太庙.
  28. ↑ Hội đồng biên soạn nhà Thanh (1987), tr. 18, Quyển 2Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFHội_đồng_biên_soạn_nhà_Thanh1987 (trợ giúp)
  29. ↑ Hummel Arthur W (1943), tr. 340, Quyển 1Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFHummel_Arthur_W1943 (trợ giúp)
  30. ↑ Nam Mộc Hiền Đạo (2016). “Dò xét về việc sinh mẫu của Hiếu Đoan Văn Hoàng hậu - Khoa Nhĩ Thấm Đại phi bị thu kế hôn và ý nghĩa của cuộc hôn nhân này”. Nghiên cứu sử Thanh (bằng tiếng Zh-hans) (Bắc Kinh: Đại học Nhân dân Trung Quốc) (Kỳ 1 năm 2016). ISSN 1002-8587. Bản gốc lưu trữ ngày 1 tháng 5 năm 2018.  Bảo trì CS1: Ngôn ngữ không rõ (link)
  31. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 多铎子八, 有爵者四: 多尼, 董额, 察尼, 多尔博, 费扬古. 费扬古自三等奉国将军进封辅国公, 坐事, 夺爵
  32. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 多尔博归宗封贝勒, 命仍还为王后, 以其五世孙辅国公淳颖袭爵. 四世祖镇国公苏尔发, 曾祖辅国公塞勒, 祖辅国恪勤公功宜布先已进封信郡王, 至是与淳颖父信恪郡王如松并追封睿亲王. 嘉庆五年, 淳颖薨. 谥曰恭. 子宝恩, 袭. 七年五月, 薨, 谥曰慎. 弟瑞恩, 袭. 道光六年, 薨, 谥曰勤. 子仁寿, 袭. 道光九年, 上巡盛京谒陵, 追念忠王, 推恩赐三眼花翎. 同治三年, 薨, 谥曰僖. 子德长, 袭. 光绪二年, 薨, 谥曰悫. 子魁斌, 袭.
  33. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 信宣和郡王多尼, 多铎第一子. 初封郡王. 顺治六年十月, 袭豫亲王. 八年, 改封信亲王. 九年, 降郡王. 十五年, 命为安远靖寇大将军, 偕平郡王罗科铎等南征. 师自湖南入贵州, 趋安庄卫. 明将李定国焚盘江口铁索桥走, 师以浮桥济, 自交水进次松岭卫, 击走明将白文选. 十六年正月, 薄云南会城, 定国, 文选挟桂王走永昌, 遣贝勒尚善以师从之, 克永昌及腾越. 上使慰劳, 赐御衣, 蟒袍及鞍马, 弓矢. 十七年五月, 师还, 遣内大臣迎劳. 六月, 追论云南误坐噶布什贤昂邦瑚理布等磨盘山败绩罪, 罚银五千. 十八年正月, 薨, 谥曰宣和.功宜布初薨, 以德昭子修龄袭辅国公, 授左宗正. 四十三年, 复袭豫亲王. 五十二年, 薨, 谥曰良. 子裕丰, 袭. 嘉庆十八年, 林清之变, 所属有从乱者, 坐夺爵. 弟裕兴, 袭. 二十五年, 奸婢, 婢自杀. 仁宗谕曰: "国家法令, 王公与庶民共之. 裕兴不自爱惜, 恣意干纪, 且亲丧未满, 国服未除, 罪孰大焉!" 坐夺爵, 幽禁. 三年后释之. 弟豫全, 袭. 道光二十年, 薨, 谥曰厚. 子义道, 袭. 历内大臣, 左宗正. 同治七年, 薨, 谥曰慎. 子本格, 袭. 亦历内大臣, 左宗正. 德宗大婚, 赐四团正龙补服. 光绪二十四年, 薨, 谥曰诚. 子懋林, 袭.
  34. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 如松四世祖多尔博, 多铎第五子. 初出为睿亲王多尔衮后. 多尔衮薨后, 削爵. 多尔博归宗, 封贝勒. 多尔博生苏尔发, 袭贝子. 苏尔发生塞勒, 塞勒生功宜布, 皆袭辅国公. 功宜布生如松, 历都统, 左宗人, 署兵部尚书, 领侍卫内大臣, 绥远城, 西安将军. 袭爵, 复授都统, 右宗正. 三十五年, 薨, 谥曰恪. 寻以子淳颖袭睿亲王, 追进封. 具睿亲王多尔衮传.
  35. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 信郡王董额, 多铎第三子. 初封贝勒. 康熙十三年, 命为定西大将军, 讨叛将王辅臣. 董额遣将梅勒额真赫业等守凤翔, 而率师驻西安. 诏令进驻兰州, 董额未即行, 上复命严守栈道. 辅臣遣兵毁偏桥, 断栈道. 诏责董额迁延, 仍趣攻下平凉, 秦州诸路. 董额进克秦州礼县, 逐敌至西和, 克清水, 伏羌. 复遣安西将军穆占取巩昌, 兰州亦下. 寻与将军毕力克图, 阿密达会师攻平凉, 久未下. 十五年, 命大学士图海视师, 改授董额固山额真, 听图海节制. 十六年二月, 削贝勒. 三十一年, 授正蓝旗固山额真. 四十二年, 袭郡王. 四十五年, 薨. 仍坐前罪, 不赐恤. 以鄂紥子德昭袭. 雍正间, 历左, 右宗正. 乾隆二十七年, 薨, 谥曰悫. 以多铎五世孙如松袭.
  36. ↑ Triệu Nhĩ Tốn (1928), Quyển 218, Liệt truyện 5Lỗi harv: không có mục tiêu: CITEREFTriệu_Nhĩ_Tốn1928 (trợ giúp): 费扬果, 太祖第十六子. 太宗时, 坐罪赐死, 削宗籍. 康熙五十二年, 圣祖命莽古尔泰, 德格类子孙复宗籍. 费扬果曾孙三等侍卫尼雅罕呈宗人府请复宗籍, 宗人府以闻, 圣祖曰: "此事朕知之, 但不详耳. 费扬果, 太祖子, 太宗时因获大罪诛死者." 命复宗籍, 赐红带.